Fakty i mity dotyczące żywienia psów i kotów

Prawidłowe karmienie naszych pupili wymaga wiedzy, staranności i odpowiedzialności. Zwierzęta domowe są zależne od naszych wyborów żywieniowych i zrozumienia ich potrzeb. Dlatego ważne jest, aby zapewnić im zbilansowaną i odpowiednią dietę. Odgrywa ona ważną rolę w zapewnieniu zdrowia i dobrego samopoczucia zwierzętom domowym.

Jednym z najczęściej spotykanych błędów żywieniowych jest przekarmianie psów i kotów. Przeciążenie żołądka może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie zwierzęcia, ponieważ zwiększa ryzyko otyłości i chorób serca. W przypadku zwierząt domowych należy trzymać się zaleceń producenta karmy i dostosować ilość posiłków do wieku i aktywności zwierzęcia. Zbyt duża ilość pożywienia może powodować nadmierny wzrost wagi i narazić zwierzę na ryzyko chorób dietozależnych.

Jeden z głównych mitów zakłada, że dieta psa i kota musi być oparta wyłącznie na mięsie. Mięso traktowane jako tkanka mięśniowo-szkieletowa nie jest surowcem, który pokrywa zapotrzebowanie na wszystkie składniki odżywcze. Owszem jest cennym źródłem aminokwasów egzogennych, kwasów tłuszczowych i związków biologicznie czynnych (L-karnityny, tauryny, karnozyny), ale stanowiąc w 100% dietę psa lub kota nie zapewnia dostarczenia organizmowi wybranych aminokwasów (tryptofan czy cystyna), kwasów tłuszczowych, czy składników witaminowych i mineralnych.

Uzupełnieniem diety jest umiejętne dobranie ilości surowców pochodzenia zwierzęcego, czyli podrobów. O wartości odżywczej podrobów stanowi zawartość wysokowartościowego białka, a także większa, w porównaniu z mięsem, ilość i różnorodność witamin, składników mineralnych oraz zawartość glutationu. Do podrobów najcenniejszych pod względem odżywczym należą: wątroba, mózg, nerka, ozór, serce i płuca. Należy także nadmienić, że żaden z tych surowców nie powinien osobno stanowić podstawy diety. Wynika to z faktu, że jeden surowiec jako źródło białka (lub innego składnika odżywczego) nie zaspokaja potrzeb bytowych psa lub kota na wszystkie niezbędne aminokwasy. Dlatego też w celu wyeliminowania ryzyka niedoborów składników odżywczych zaleca się stosowanie kilku surowców.

Innym, równie silnym mitem funkcjonującym wśród opiekunów psów i kotów jest ten związany z obecnością kurczaka w karmach. Z jednej strony wysoka wartość odżywcza: cenny skład aminokwasowy białka, bogactwo kwasów tłuszczowych oraz mikroelementów, a z drugiej powszechna obawa o wysoką zawartość środków ochrony zwierząt. Szczególnie  o pozostałości antybiotyków oraz obecność substancji dodawanych na etapie konfekcjonowania, a także przekonanie, że każde zwierzę wykazuje objawy alergii pokarmowej po spożyciu kurczaka. Powyższe przyczynia się do obaw przed wykorzystaniem tego surowca w żywieniu psów i kotów.

Opiekunowie wyrażają obawę w stosunku do mięsa drobiowego związaną przede wszystkim z potencjalnie wysoką alergennością białek kurczaka. Należy pamiętać, że alergia pokarmowa to specyficzna reakcja układu odpornościowego na dany alergen. W przypadku produktów pochodzenia zwierzęcego dotyczy to zarówno tkanki mięśniowej, jak i samego tłuszczu. Ważne są właściwości alergenne białek pokarmowych (ilość epitopów, charakter białek-glikoproteiny, lipoproteiny, pochodzenie białka mleka krowiego, soi, jaja, ziarna arachidowego, ryb), czas i okres ekspozycji na alergen (szczególnie ważny jest okres prenatalny i wczesny okres pochodzenie-białka), stopień narażenia na alergen (wielkość ekspozycji uzależniona od właściwości alergennych, ilości alergenu i indywidualnych predyspozycji). Wskazuje się także na możliwość wystąpienia i rozwoju alergii pokarmowych pod wpływem ukrytych alergenów (ukryta ekspozycja na alergeny np. inne niż pokarmowe-wziewne, kontaktowe, alergeny zamaskowane lub wynikające ze stosowania dodatków pokarmowych, reakcje krzyżowe).

Skąd zatem przeświadczenie o wyjątkowej alergenności białek kurczaka? Badania naukowe tego nie potwierdzają. Wyniki badań epidemiologicznych wskazują jako najczęstsze źródło alergenów w diecie psa: mleko krowie, wołowinę, pszenicę, baraninę, jajko, wieprzowinę, śledzia, dorsza, kukurydzę, królika, fasolę. Kurczak stanowi jedno z rzadziej wymienianych powodów wystąpienia objawów alergii pokarmowej wśród zwierząt domowych – mimo że należy zaznaczyć, że białko kurczaka też wymieniane jest jako potencjalnie wywołujące reakcje alergiczną. Teoretycznie każdy rodzaj białka jest w stanie wywołać reakcję alergiczną.

 Czujna obserwacja psa lub kota przez opiekuna pozwala taką reakcję wyłapać na wczesnym etapie, a zastosowanie karmy monobiałkowej bazującej na innym źródle białka jest najlepszą metodą postępowania dietetycznego w przypadku wystąpienia alergii pokarmowej. W tym momencie należy zaznaczyć, że nawet nowe źródła białka, m.in. białko owadzie też należy do grupy potencjalnie alergizujących surowców. Czy zatem bać się kurczaka i produktów pochodzących z niego? Zdecydowanie nie. Tak jak w przypadku każdego z rodzajów białek, kurczak może wywołać alergię, ale nie oznacza to, że należy całkowicie ten surowiec wykluczyć z diety zwierząt domowych. Wysoka wartość odżywcza stanowi powód, dla którego warto podjąć próbę wprowadzenia do diety psa lub kota kurczaka jako głównego źródła białka i tłuszczu.